מספרים - Sayılar

İbranice’de her isim, sıfat ve fiilde olduğu gibi sayılar da feminen ve maskülen olarak ikiye ayrılır. Sadece אפס - efes – sıfır cinsiyete göre değişmez. Telefon numaraları, ev numaraları veya otobüs numaraları gibi nötr sayılar için ise feminen sayılar kullanılır.

Maskülen sayılar:

אחד - ehad – 1
שניים - şnayim – 2
שלושה - şloşa – 3
ארבעה - arbaa – 4
חמישה - hamişa – 5
שישה - şişa – 6
שבעה - şivaa – 7
שמונה - şmona – 8
תשעה - tişaa – 9
עשרה - asara – 10
אחד עשר - ahad asar – 11
שנים עשר - şneim asar – 12

Feminen sayılar:

אחת - ahat – 1
שתיים - ştayim – 2
שלוש - şaloş – 3
ארבע - arba – 4
חמש - hameş – 5
שש - şeş – 6
שבע - şeva – 7
שמונה - şmone – 8
תשע - teşa – 9
עשר - eser – 10
אחת עשרה - ahat esre – 11
שתים עשרה - şteim esre – 12

זמן - zman – zaman

Şimdi “saat kaç” sorusu ve bu soruya verilecek cevapları görelim:

מה השעה - ma haşaa – saat kaç/saat ne?

Tam saatlerde şu şekilde yanıt veririz:

השעה שש - haşaa şeş – saat altı
השעה ארבע - haşaa arba – saat dört
השעה תשע - haşaa teşa – saat dokuz

Örnek:

מה השעה עכשיו
השעה שמונה בבוקר

Buçuk saatleri belirtmek için חצי - hetsi
Çeyrek saatleri belirtmek için ise רבע - reva kullanılır. Çeyrek ve buçuk geçe saatlerde, cümle içindeחצי ve רבע kelimelerinden önce “ו” (va) eki gelir. Şimdi örnekleri inceleyelim:

מה השעה - ma haşaa – saat kaç
השעה שלוש וחצי - haşaa şaloş vahetsi – saat üç buçuk

מה השעה
השעה שבע ורבע - haşaa şeva vareva – saat yediyi çeyrek geçiyor

Çeyrek kala derken ise sayının başına “ל” –e, -a eki gelir.

מה השעה
השעה רבע לשתיים - haşaa reva leştayim – saat ikiye çeyrek var

מתי - matay – ne zaman

Daha önce “ב” –de, -da ekini öğrenmiştik. Bu ek yer belirten kelimelerde olduğu gibi zaman belirten kelimelerin de başına gelir.

מתי - matay – ne zaman
בשש וחצי - başeş vahetsi – altı buçukta

מתי
בחמש ורבע - bahameş vareva – beşi çeyrek geçe

Zaman belirten kelimeler

מחר - mahar – yarın
היום - hayom – bugün
אתמול - etmol – dün
שבוע - şavua – hafta
חודש - hodeş – ay
שנה - şana – yıl
ראש השנה - roş haşana – yıl başı

הימים בשבוע - hayamim başavua – haftanın günleri

İsrail’de hafta Pazar günü başlar; Cuma ve Cumartesi günleri ise hafta sonu tatilidir.

יום ראשון - yom rişon – Pazar
יום שני - yom şeni – Pazartesi
יום שלישי - yom şlişi – Salı
יום רביעי - yom revii – Çarşamba
יום חמישי - yom hamişi – Perşembe
יום שישי - yom şişi – Cuma
שבת - şabat - Cumartesi

יש – אין - yeş – en (var – yok)

Herhangi bir şeyin var olup olmadığını söylerken şu kelimeleri kullanırız:

יש - yeş : var
אין - en : yok

Tekil ve çoğul, her iki durumda da aynı kalıp kullanılır. Örneğin:

יש גלידה בבית - yeş glida babayt – evde dondurma var
יש אנשים באוטובוס - yeş anaşim baotobus – otobüste insanlar var

Ya da;

אין טלוויזיה בבית - en televizya babayt – evde televizyon yok
אין ילדים באוטובוס - en yeladim baotobus – otobüste çocuklar yok

Soru sorarken ise;

מה יש בקפה - ma yeş bakafe – kahvede ne var
בקפה יש סוכר וחלב - bakafe yeş sukar vehalav – kahvede şeker ve süt var

אין גלידה בקפטריה - en glida bakafeterya – kafeteryada dondurma yok mu
יש גלידה בקפטריה - yeş glida bakafeterya – kafeteryada dondurma var

ל – le / -e, -a eki

Türkçe’deki tam karşılığı –e ve –a eki olan “ל” başına geldiği kelimeye yön belirten bir ektir. Örneğin;

ספר - sefer – kitap
בית ספר - beyt sefer – okul
לבית ספר - lebeyt sefer – okula

Daha önce ב -de, -da ekini de öğrenmiştik

בבית ספר - babeyt sefer – okulda

לאן - lean – nereye sorusuna yanıt verirken, “ל” –e, -a ekini kullanırız.

לאן - lean – nereye?

Şimdi olası cevaplara bakalım:

לקונצרט - lekontsert – konsere
לקניה - leKenya – Kenya’ya
לדיסנילנד - leDisniland – Disneyland’e
לטוקיו - leTokyo – Tokyo’ya
לסין - leSin- Çin’e
לסרט - leseret- sinemaya
למסעדה - lemisada – restorana
לסיני - lesinay – Sina’ya

“ל” eki; gitmek, seyahat etmek, gelmek, göndermek gibi hareket bildiren fiillerle kullanılır. Aşağıdaki örnekleri inceleyin:

לאן
לבית

לאן
לחברים

לאן
לאוניברסיטה

Yeni kelimeler – מילים חדשות

לא - lo - hayır
ספר - sefer – kitap
בית ספר - beyt sefer – okul
מחשב - mahşev – bilgisayar
חלב - halav – süt
אבל - aval – fakat/ama
על - al – hakkında
משפחה - mişpaha – aile
מכל - mikol – bütün

פעלים - Fiiller