Hayvanlar - בעל-חיים

İbranice hayvan isimleriyle ilgili öğretici bir video...

İbranice'de hayvan isimleri | video.mynet.com

Sıfatlar - תארים

İbranice’de sıfatların kullanılışı Türkçe’de olduğundan çok farklıdır. Örneğin Türkçe’de “kırmızı elma”, “güzel kız”, “küçük çocuk” deriz. Ancak İbranice’de sıfatlar, cinsiyet ve sayılara bağlı olarak değişirler.

Örneğin İbranice’de “iyi öğrenci” derken “iyi” sıfatı 4 farklı şekilde kullanılır:

תלמיד טוב – talmid tov (tekil / maskülen)
תלמידה טובה – talmida tova (tekil / feminen)
תלמידים טובים - talmidim tovim (çoğul / maskülen)
תלמידות טובות – talmidot tovot (çoğul / feminen)

Dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri de İbranice’de sıfatların her zaman isimden sonra gelmesidir.

הוא ילד טוב – hu yeled tov – o iyi çocuktur
היא ילדה נחמדה – hi yelda nehmada – o hoş kızdır
אתם ילדים יפים – atem yeladim yafim – siz güzel çocuklarsınız
הן ילדות גדולות – hen yeladot gdolot – onlar büyük kızlardır

Alıştırma:

Cümleleri aşağıdaki sıfatlardan uygun olanı seçerek tamamlayın.

הוא מורה .........................................................................
הן תלמידות ......................................................................
היא ילדה . ........................................................................
אנחנו מורים לא .................................................................
הם ילדים ..........................................................................
את תלמידה ........................................................................

חדשים, טובה, חדשות, טוב, גדולים, קטנה

İbranice’de sık kullanılan bazı sıfatlar şunlar:

טוב, טובה, טובים, טובות
tov, tova, tovim, tovot – iyi

קטן, קטנה, קטנים, קטנות
katan, katana, ktanim, ktanot – küçük

גדול, גדולה, גדולים, גדולות
gadol, gdola, gdolim, gdolot – büyük

קר, קרה, קרים, קרות
kar, kara, karim, karot – soğuk

חם, חמה, חמים, חמות
ham, hama, hamim, hamot – sıcak

חדש, חדשה, חדשים, חדשות
hadaş, hadaşa, hadaşim, hadaşot – yeni

יפה, יפה, יפים, יפות
yafe, yafa, yafim, yafot – güzel

חשוב, חשובה, חשובים, חשובות
haşuv, haşuva, haşuvim, haşuvot – önemli

נחמד, נחמדה, נחמדים, נחמדות
nehmad, nehmada, nehmadim, nehmadot – hoş

זקן, זקנה, זקנים, זקנות
zaken, zkena, zkenim, zkenot – yaşlı

צעיר, צעירה, צעירים, צעירות
tsair, tseira, tseirim, tseirot – genç

ישן, ישנה, ישנים, ישנות
yaşan, yaşana, yaşanim, yaşanot – eski

Alıştırma:

Aşağıdaki ifadeleri İbranice’ye çevirmeyi deneyin.

Yaşlı adam, hoş kız, sıcak kahve, genç kadınlar, güzel kızlar, küçük çocuklar, önemli kitap, yeni daire, eski kitaplar, soğuk kahve

Bazen bir sıfatın feminen ve tekil hali “ת#” takısı ile bitebilir. Örneğin;

מעניין, מעניינת, מעניינים, מעניינות
meanyen, meanyenet, meanyenim, meanyenot – ilginç

מיוחד, מיוחדת, מיוחדים, מיוחדות
meyuhad, meyuhedet, meyuhadim, meyuhadot – özel

Daha önce işaret sıfatlarını öğrenmiştik:

זה – ze – bu (maskülen)
זאת – zot – bu (feminen)
אלה – ele – bunlar

Örnekler:

זה יום טוב – ze yom tov – bu güzel bir gün
זאת דירה חדשה – zot dira hadaşa – bu yeni bir daire
אלה ילדים נחמדים – ele yeladim nehmadim – bunlar hoş çocuklar
אלה תלמידות צעירות – ele talmidot tseirot – bunlar genç öğrenciler

Alıştırma:

Cümleleri aşağıdaki sıfatlar arasından doğrusunu seçerek tamamlayın.

היא תלמידה .....................................................
הם מורים ........................................................
אנחנו לא ילדים ................................................
אלה דירות ......................................................
זה ילד ............................................................
הן ילדות ........................................................

חדשות, טובה, מעניינים, גדולים, יפות, נחמד

Bazı sıfat tamlamaları yukarıdaki kurallara uymazlar. Örneğin maskülen bir isim çoğul olurken feminen takı, feminen bir isim de çoğul olurken maskülen bir takı alabilir. Bu durumda sıfat değişmez. Örnek verecek olursak:

רחוב – rehov yani cadde kelimesi maskülen bir isimdir. Ancak çoğul olurken maskülen “ים” takısı yerine feminen “ות” takısı alır. Yani רחובות – rehovot olur. Ancak isimden sonra gelen sıfat yine maskülen formda kalır. Bu gibi isimler yukarıdaki kuralın dışında kalırlar.

Örnekler:

רחוב קטן \ רחובות קטנים
rehov katan / rehovot ktanim – küçük cadde / küçük caddeler

שם חדש \ שמות חדשים
şem hadaş / şemot hadaşim – yeni isim / yeni isimler

מילה טובה \ מילים טובות
mila tova / milim tovot – iyi söz / iyi sözler

אישה יפה \ נשים יפות
işa yafa / naşim yafot – güzel kadın / güzel kadınlar

Alıştırma:

Aşağıdaki cümleleri çoğul hale getirin.

רחוב חדש
שם מעניין
מילה טובה
אישה נחמדה

מספרים - Sayılar

İbranice’de her isim, sıfat ve fiilde olduğu gibi sayılar da feminen ve maskülen olarak ikiye ayrılır. Sadece אפס - efes – sıfır cinsiyete göre değişmez. Telefon numaraları, ev numaraları veya otobüs numaraları gibi nötr sayılar için ise feminen sayılar kullanılır.

Maskülen sayılar:

אחד - ehad – 1
שניים - şnayim – 2
שלושה - şloşa – 3
ארבעה - arbaa – 4
חמישה - hamişa – 5
שישה - şişa – 6
שבעה - şivaa – 7
שמונה - şmona – 8
תשעה - tişaa – 9
עשרה - asara – 10
אחד עשר - ahad asar – 11
שנים עשר - şneim asar – 12

Feminen sayılar:

אחת - ahat – 1
שתיים - ştayim – 2
שלוש - şaloş – 3
ארבע - arba – 4
חמש - hameş – 5
שש - şeş – 6
שבע - şeva – 7
שמונה - şmone – 8
תשע - teşa – 9
עשר - eser – 10
אחת עשרה - ahat esre – 11
שתים עשרה - şteim esre – 12

זמן - zman – zaman

Şimdi “saat kaç” sorusu ve bu soruya verilecek cevapları görelim:

מה השעה - ma haşaa – saat kaç/saat ne?

Tam saatlerde şu şekilde yanıt veririz:

השעה שש - haşaa şeş – saat altı
השעה ארבע - haşaa arba – saat dört
השעה תשע - haşaa teşa – saat dokuz

Örnek:

מה השעה עכשיו
השעה שמונה בבוקר

Buçuk saatleri belirtmek için חצי - hetsi
Çeyrek saatleri belirtmek için ise רבע - reva kullanılır. Çeyrek ve buçuk geçe saatlerde, cümle içindeחצי ve רבע kelimelerinden önce “ו” (va) eki gelir. Şimdi örnekleri inceleyelim:

מה השעה - ma haşaa – saat kaç
השעה שלוש וחצי - haşaa şaloş vahetsi – saat üç buçuk

מה השעה
השעה שבע ורבע - haşaa şeva vareva – saat yediyi çeyrek geçiyor

Çeyrek kala derken ise sayının başına “ל” –e, -a eki gelir.

מה השעה
השעה רבע לשתיים - haşaa reva leştayim – saat ikiye çeyrek var

מתי - matay – ne zaman

Daha önce “ב” –de, -da ekini öğrenmiştik. Bu ek yer belirten kelimelerde olduğu gibi zaman belirten kelimelerin de başına gelir.

מתי - matay – ne zaman
בשש וחצי - başeş vahetsi – altı buçukta

מתי
בחמש ורבע - bahameş vareva – beşi çeyrek geçe

Zaman belirten kelimeler

מחר - mahar – yarın
היום - hayom – bugün
אתמול - etmol – dün
שבוע - şavua – hafta
חודש - hodeş – ay
שנה - şana – yıl
ראש השנה - roş haşana – yıl başı

הימים בשבוע - hayamim başavua – haftanın günleri

İsrail’de hafta Pazar günü başlar; Cuma ve Cumartesi günleri ise hafta sonu tatilidir.

יום ראשון - yom rişon – Pazar
יום שני - yom şeni – Pazartesi
יום שלישי - yom şlişi – Salı
יום רביעי - yom revii – Çarşamba
יום חמישי - yom hamişi – Perşembe
יום שישי - yom şişi – Cuma
שבת - şabat - Cumartesi

יש – אין - yeş – en (var – yok)

Herhangi bir şeyin var olup olmadığını söylerken şu kelimeleri kullanırız:

יש - yeş : var
אין - en : yok

Tekil ve çoğul, her iki durumda da aynı kalıp kullanılır. Örneğin:

יש גלידה בבית - yeş glida babayt – evde dondurma var
יש אנשים באוטובוס - yeş anaşim baotobus – otobüste insanlar var

Ya da;

אין טלוויזיה בבית - en televizya babayt – evde televizyon yok
אין ילדים באוטובוס - en yeladim baotobus – otobüste çocuklar yok

Soru sorarken ise;

מה יש בקפה - ma yeş bakafe – kahvede ne var
בקפה יש סוכר וחלב - bakafe yeş sukar vehalav – kahvede şeker ve süt var

אין גלידה בקפטריה - en glida bakafeterya – kafeteryada dondurma yok mu
יש גלידה בקפטריה - yeş glida bakafeterya – kafeteryada dondurma var

ל – le / -e, -a eki

Türkçe’deki tam karşılığı –e ve –a eki olan “ל” başına geldiği kelimeye yön belirten bir ektir. Örneğin;

ספר - sefer – kitap
בית ספר - beyt sefer – okul
לבית ספר - lebeyt sefer – okula

Daha önce ב -de, -da ekini de öğrenmiştik

בבית ספר - babeyt sefer – okulda

לאן - lean – nereye sorusuna yanıt verirken, “ל” –e, -a ekini kullanırız.

לאן - lean – nereye?

Şimdi olası cevaplara bakalım:

לקונצרט - lekontsert – konsere
לקניה - leKenya – Kenya’ya
לדיסנילנד - leDisniland – Disneyland’e
לטוקיו - leTokyo – Tokyo’ya
לסין - leSin- Çin’e
לסרט - leseret- sinemaya
למסעדה - lemisada – restorana
לסיני - lesinay – Sina’ya

“ל” eki; gitmek, seyahat etmek, gelmek, göndermek gibi hareket bildiren fiillerle kullanılır. Aşağıdaki örnekleri inceleyin:

לאן
לבית

לאן
לחברים

לאן
לאוניברסיטה

Yeni kelimeler – מילים חדשות

לא - lo - hayır
ספר - sefer – kitap
בית ספר - beyt sefer – okul
מחשב - mahşev – bilgisayar
חלב - halav – süt
אבל - aval – fakat/ama
על - al – hakkında
משפחה - mişpaha – aile
מכל - mikol – bütün

פעלים - Fiiller

http://ibraniceogreniyorum.blogspot.com Şalom Gazetesi'nde

Şalom Gazetesi yazarı Tilda Levi, kendisine gönderdiğim e-postayı Şalom Gazetesi'ndeki köşesinde yayımladı. BURAYA TIKLAYARAK OKUYABİLİRSİNİZ.

ב - de, da eki

Kelimenin başına gelen ב eki, Türkçe’deki –de, -da ekiyle aynı işlevi görür. Örneğin:

בתל-אביב - beTel-Aviv – Tel-Aviv’de
באיטליה - beItalya – İtalya’da
אני בירושלים - ani beYeruşalayim – Yeruşalayim’deyim

איפה.......ב........ – nerede………. –de,-da

Aşağıdaki örnekleri inceleyin

איפה אתה - eyfo ata – neredesin
אני בלונדון - ani beLondon – Londra’dayım

איפה אתם
אנחנו עכשיו באוטובוס בחיפה

איפה הילדים
הם באילת עם אמא ואבא

איפה רותי
היא בטיול באירופה עם דויד

שם - şem – isim

İbranice adımızı iki şekilde söyleyebiliriz:

שם שלי אסלי - şem şeli Asli – adım Aslı

שמי אסלי - şmi Asli – adım Aslı

İkinci örnek daha informal, gündelik hayatta daha sık kullanılan şeklidir.

Yeni kelimeler – מילים חדשות

עכשיו - ahşav – şimdi
אולי - ulay – belki
עוגה - uga – kek
אם - im – eğer
בית - bayt – ev
אבא - aba – baba
בננה - banana – muz
כל - kol – hepsi, bütün
עולם - olam – dünya
כן - ken – evet
כיתה - kita – sınıf
הרבה - harbe – çok
קפה - kafe
פארק - park
בלי - bli - -sız, -siz