Kişi zamirleri ve soru kelimeleri

İbranice’de “sen” ve “o” gibi kişi zamirleri de dişi ve eril olarak iki farklı şekildedirler. Ancak “ben” kişi zamirinde dişi ve eril ayrımı yoktur.

Kişi zamirleri

אני - ani – ben
את - at – sen / kadın için
אתה - ata – sen / erkek için
היא - hi – o / kadın için
הוא - hu – o / erkek için

Soru kelimeleri

מה - ma – ne
מי - mi – kim
מאין - meayn – nereden

“Nereden” sorusunu sormak için şu cümleyi kurarız:

מאין אתה - meayn ata

Bu soruya yanıt verirken ülke veya şehrin adının başına –den, -dan takısını eklememiz gerekir.

İbranice’de –den, -dan takısı “מ” (mi)’dir. Genel olarak kelimenin başına gelen takı "מ" (mi) dir. Ancak א,ע,ה,ר,ח ile başlayan kelimelerin başına "מ" (me) takısı gelmektedir.

Yani soruya şu şekilde yanıt vermemiz gerekir:

אני מישראל - ani miisrael – İsrail’denim
אני מחיפה - ani mehayfa - Hayfa'danım

Yeni kelimeler / מילים חדשות

הר – har – dağ
גמל – gamal – deve
חלה – hala – şabat ekmeği
יוון – Yavan – Yunanistan
טלויזיה – televizya – televizyon
וידאו – video
רדיו – radyo
חתול – hatul – kedi
לחם – lehem – ekmek
וילה – vila – villa
מלון – malon – otel
מיונז – mayonez
לימון – limon
ים – yam - deniz


Alıştırma 2

Diyaloğu okuyun ve yazın:

איה: מי את­
תמי: אני תמי
איה: מי אתה
מתי: אני מתי. מי את
איה: מי אני? אני?? מי אני

מי אני

מי אני? אני מינה.
מי אני? אני מתי.
מי אני? אני אניה.
מה אני? אני אימא.

Okuma alıştırmaları

Aşağıdaki kelimeleri okumayı deneyin:

סלת קוקה – קולה רדיו ישראל לונדון
קפה שלום גולף לוטו לימון בננה
וניל מיונז פסטה פיצה פרו שקל

זכר - נקבה / dişi - eril

İbranice’de her nesne ve ismin dişi ve eril oluşlarına göre farklı yazılıp okunduklarını öğrenmiştik. Kelime sonunda “ה” ile biten ve “a” sesi veren bir harf olduğunda bu o kelimenin dişi olduğunu belirtir.

Örneğin;

תלמיד – talmid – erkek öğrenci
תלמידה – talmida – kız öğrenci

אש – iş – erkek
אשה – işa – kadın

ילד – yeled – erkek çocuk
ילדה – yelda – kız çocuk

Fiiller – פעלים

İbranice’de her fiil, tekil – çoğul ve dişi – eril durumlarına göre farklı yazılır ve okunur. Çoğul eril fiiller sonuna “ים” (im), çoğul dişi fiiller ise sonuna “ות” (ot) takısı alırlar. Aşağıda örnek fiiller yer alıyor:

שותה – şote – içmek
רוצה – rotse – istemek
לומד – lomed - öğrenmek

Yeni kelimeler / מילים חדשות

רק – rak – sadece
מתמטיקה – matmatika – matematik
לא – lo – hayır
שוקולד – şokolad – çikolata
זואולוגיה – zoologya – zooloji
קוקה קולה – koka kola
סלט – salat - salata

Alıştırma 1

Yukarıdaki fiillerden doğru olanları seçerek ve aşağıdaki kelimeleri kullanarak cümle yapmayı deneyin.

חוה...........................רק סלט
משה...........................מתמטיקה
דויד לא................................שוקולד
ישראלה............................זואולוגיה
יעל................................קוקה קולה


Cevaplar: 1. רוצה, 2. לומד, 3. רוצה, 4. לומדת, 5. שותה

İbranice Radyo

Aşağıdaki toolbar'ı bilgisayarınıza indirerek İsrail'den yayın yapan popüler radyo istasyonlarını kesintisiz olarak dinleyebilirsiniz. İbranice öğrenirken kelimelerin söylenişlerine kulak alışkanlığı yarattığı için oldukça faydalı oluyor.

http://israelradio.lihi.co.il/

Okuma alıştırmaları

Aşağıdaki kelimeleri okumayı deneyin:

גר שם אור עוף שוב טל מן
של נוף טוב קוץ שם תוך רם
רק בך גיל תוף מום מין
שים בוא לך רוץ שב קום תן

סלט קוקה-קולה רדיו ישראל לונדון
קפה שלום גולף לוטו לימון בננה
וניל מיונז פסטה פיצה פרו שקל

İbrani alfabesi

א – alef - sessiz
ב – bet – B,V
ג – gimel – G
ד – dalet – D
ה – he – H
ו – vav – V,U,O
ז – zayın – Z
ח – khet – KH
ט – tet – T
י – yud – Y
כ – kaf – K,H
ך – kaf sofit
ל – lamed – L
מ – mem – M
ם – mem sofit
נ – nun- N
ן – nun sofit
ס – sameh – S
ע – ayın – sessiz
פ – pe – P,F
ף – pe sofit
צ – tsadik – TS
ץ – tsadik sofit
ק – kuf – K
ר – reş – R
ש – sin – S,Ş
ת – tav – T

Sofit: İbrani alfabesindeki bazı harfler, kelimenin sonuna geldiklerinde farklı yazılırlar. Bu harflere “sofit” denir. Bunlar: מ (mem), נ (nun), כ (kaf), פ (pe) ve צ (tsadik).

ב (bet), ortasında bir nokta bulunduğu zaman “B”, nokta olmadığı zaman ise “V” harfini gösterir.

כ (kaf), ortasında nokta olduğunda “ka”, nokta olmadığında “ha” sesini verir.

פ (pe), içinde nokta olduğunda “pe”, nokta olmadığında ise “fe” sesini verir.

ש (sin) ise, sağ üstünde nokta olduğunda “ş”, sol üstünde nokta olduğunda ise “s” harfini gösterir.
ג (gimel) yanında nokta olduğu zaman “C”, ז (zayın) yanında nokta olduğunda “j” ve צ (tsadik) yanında nokta olduğunda “ç” sesini verir.

İbranice’de bazı harfler aynı şekilde telaffuz edilir:

א = ע
ב = ן
כ = ח
כ = ק
ט = ת
ס = ש

Sesli harfler

İbrani alfabesinde a,e,i,o,u gibi sesli harfler, harflerin altına gelen nokta ve çizgilerle belirtilir.

Harfin altına gelen çizgi (-) “a” sesini verir.

את (at) – sen / kadın için
אתה (ata) – sen / erkek için

Kelimenin başında bulunan א (alef) ve ע (ayın) harfleri, eğer altlarında sesli harf olduklarını belirten çizgi veya noktalar yoksa, sessizdir yani okunmazlar.

Harfin altına gelen tek nokta (.) “i” sesini verir.

אמא (ima) – anne

י (yud), kelimenin içindeki yerine göre “y” veya “i” sesini verir.

אני (ani) – ben
תמי (tami) – İbranice’de bir isim
אניה (anya) – İbranice’de bir isim

Kelimenin sonuna gelen ה, י harfinin altına “-“ geldiği için uzun bir “a” sesi verir. Yani kelime “anyah” şeklinde okunmaz.

Harfin altına gelen iki nokta uzun “e”, üç nokta ise kısa “e” sesi verir.

זה (ze) – bu
מי (mi) – kim?
מה (ma) – ne?
מי זה- (mi ze) – bu kim?
זה נתך.
מה זה- (ma ze) – bu ne?
זה ייך.

Örnek kelimeler

מתי (mati) – İbranice’de bir isim
יין (yayin) – şarap
מתן (matan) – İbranice’de bir isim
נתן (natan) – İbranice’de bir isim
מתנה (matana) – hediye
מים (maym) – su
גם (gam) – hem / bağlaç
דג (dag) – balık
דגל (degel) – bayrak
גלידה (glida) – dondurma
שמש (şemeş) – güneş
של (şel) – sahiplik belirten iyelik eki
ישראל (İsrael) - İsrail

*İbranice’de bütün zamirler hatta kelimeler dişil ve eril olmak üzere ikiye ayrılırlar. Bu nedenle kadın ve erkek için ayrı işaret zamirleri bulunmaktadır. Kadın ve erkeklerden oluşan bir grubu belirtmek için ise eril zamirler kullanılır. Örneğin; kız ve erkek öğrencilerden oluşan bir gruptan bahsederken הם (hem) zamiri kullanılır.

היא (hi) – o / kadın için
הם (hem) – onlar / erkek için
הך (hen) – onlar / kadın için
אתם (atem) – siz / erkek için
אתך (aten) – siz / kadın için
תלמיד (talmid) – erkek öğrenci
תלמידה (talmida) – kız öğrenci
ילד (yeled) – erkek çocuk
ילדה (yelda) – kız öğrenci
איש (iş) – erkek
אישה (işa) – kadın